Turgut Uyar Kimdir: Hayatı ve Şiirleri
Turgut Uyar, Türk edebiyatının en önemli şairlerinden bir tanesi. Türk şiirinin okurlar tarafından en çok sevilen akımlarından olan İkinci Yeni akımının en büyük temsilcisi olan Turgut Uyar şiirleri, sancılı ve derin bir aşkın ilk bakışta anlaşılmayan imgelerini barındırıyor. Şiirleri ile yalnızca şiir severlere değil, çok daha geniş bir kitleye ulaşması sebebiyle şair ile ilgili olarak “Turgut Uyar kimdir?” sorusu sıkça merak ediliyor. Şiirlerinin eşsiz güzelliği ve eşine duyduğu tarifsiz aşkın yanı sıra Turgut Uyar, hayatı ile de edebiyat tutkunlarının merak konusu oluyor.
Turgut Uyar Hayatı
Sevilen şair Turgut Uyar hayatına 4 Ağustos 1927 tarihinde Ankara’da başlıyor. Babasının orduda görev alması sebebiyle çocukluğu boyunca Türkiye’nin pek çok şehrinde yaşayan şair, ortaokul eğitimini Konya’daki bir askeri okulda tamamlıyor. Lise eğitimini Bursa Işıklar Askeri Lisesi’nde tamamlayan Turgut Uyar, ardından üniversite eğitimini aldığı Askeri Memurlar Okulu’ndan mezun oluyor. Mezuniyetinden sonraki yıllarda Kars şehrinin Posof ilçesinde memurluk yapan şair, bu görevini dört sene boyunca sürdürüyor ve ardından Samsun’un Terme ilçesine atanıyor. Samsun’daki görevine iki yıl boyunca devam eden Turgut Uyar 1954 yılında başkent Ankara’ya tayin oluyor. Turgut Uyar 1958 yılında görevinden istifa edene kadar burada çalışmaya devam ediyor.
1967 yılında emekli olana kadar Türkiye Selüloz ve Kâğıt Sanayi'nin Ankara şubesinde çalışan Turgut Uyar emekli olduktan sonra İstanbul’a taşınıyor. İlk eşinden 1966 yılında boşanan şair, İstanbul’a taşınmasının ardından Tomris Uyar ile tanışıyor ve 1969 yılında evleniyor. En meşhur Turgut Uyar şiirleri ve okurlar tarafından yüceltilen Turgut Uyar aşk şiirleri de bu dönemde yazılıyor.
En Meşhur Turgut Uyar Şiirleri - Büyük Saat
1950 sonrasındaki dönemlerde şiirimizi kökten değiştiren ve yenileyen İkinci Yeni'nin en önemli temsilcilerinden kabul edilen Turgut Uyar kitapları arasında en ünlüsü olarak, şairin tüm şiirlerinin yer aldığı Büyük Saat adlı eseri kabul ediliyor. Turgut Uyar şiirlerini yazmaya ilkokul yıllarında başlasa da onun kaleminden çıkan ve okurların kalbine saplanan Turgut Uyar sözleri ve dizeleri, hayatının ileriki dönemlerinde şekilleniyor.
Masumlar Apartmanında Okunan Turgut Uyar Şiiri: Göğe Bakma Durağı
En meşhur Turgut Uyar şiirlerinden bir tanesi olan Göğe Bakma Durağı, TRT’nin sevilen dizisi Masumlar Apartmanı’nda okunması ile birlikte daha da popüler olmuş durumda. Dizinin ana karakterlerinden Safiye’nin yıllar boyunca unutamadığı çocukluk aşkı Naci ile karşılaşmasının ardından, dizide aşıkların şiiri olarak ifade edilen ve yer verilen Göğe Bakma Durağı’nın en can alıcı dizeleri şu şekilde:
…
Senin bu ellerinde ne var bilmiyorum göğe bakalım
Tuttukça güçleniyorum kalabalık oluyorum
Bu senin eski zaman gözlerin yalnız gibi ağaçlar gibi
Sularım ısınsın diye bakıyorum ısınıyor
Seni aldım bu sunturlu yere getirdim
Sayısız penceren vardı bir bir kapattım
…
Ayrılıklardan
Turgut Uyar aşk şiirleri içerisinde en sevilen şiirlerden bir tanesi, Ayrılıklardan şiiri. İşte Turgut Uyar’ın kaleminden Ayrılıklardan:
Böyle sessiz ayrılıklarda,
her şey önceden belli olur.
en güzel zamanında, aşkın ve hayatın
insan deli olur…
O, kadırga taraflarında bir evden çıkmıştır.
masum bir yalanla -halama diye-
gözleri pabuçlarında, mahcup
ellerine yapışmış gibidir
harçlığından arttırıp aldığı
sevimli hediye…
ah, insan nasıl çıldırmaz nasıl
bir çaresizlik,
bir umutsuzluk sarmış her yanı.
aranızdan insanlar geçer.
bulutlar geçer.
O, kırmızı mürekkep gibi dudaklarıyla, zoruna
utanarak gülümsemeye çalışır.
bu gülüş en aldatmazıdır vaatlerin.
yıllarca sonra bir uzak gurbette bile;
zulmüne dayanılmazken yalnız saatlerin,
bir yeşil yaprak üstünde gözlere,
görünür, uzaklaşır…
Geyikli Gece
Turgut Uyar şiirleri içerisinde en değerli olanlardan bir tanesi olan Geyikli Gece şiiri, Show TV’de yayımlanan Çukur dizisinin ana karakteri Yamaç tarafından okunması ile daha da popüler olmuş durumda. Şiirin ilk andan itibaren kalbe dokunan ilk dizeleri ise şöyle:
Halbuki korkulacak hiçbir şey yoktu ortalıkta
Her şey naylondandı o kadar
Ve ölünce beş on bin birden ölüyorduk güneşe karşı.
Ama geyikli geceyi bulmadan önce
Hepimiz çocuklar gibi korkuyorduk
…
Çılgın Hüzünlü
Şairin en sevilen şiirlerinden bir tanesi ise Çılgın Hüzünlü şiiri:
çünkü yaşamak gibi bir şeydi yaptığı
anasız bir tay gibi coşkun ve hüzünlü
akşamın dinginliğini otluyordu o zaman
her sabah denize çıkar, bir elma yerdi
hüznünü ve çılgınlığını elmanın
gözünü yumsan ağzında duyarsın
ellerine bakma artık
çünkü kar yağıyor
çılgın hüzünlü
büyük kentleri düşünse de rahatlasa
işte her şey nasıl haince karıştırılmış
kirli çamaşırlarla sabunlar ayrı semtlerde
saatin sonunda meydan
suyun sonu ilerde
böyle yaşamak zordur elbet anlıyorum
çılgın ve hüzünlü
çünkü bakışları yazda geçmiş bir geceyi andırıyor
yaşanmış mı temmuzda mı belli değil
çılgın ya da hüzünlü
şimdi dolaşıp duruyor aramızda
kıpkırmızı bir duygu olarak
doğudan batıya bir güz halinde
çılgın ve hüzünlü
biraz dağ yollarını öğrenmesi gerek sanırım
kahır çeker mekkâri katırları gibi
onlar ki hiçbir şeyleri yok
korkunca çılgın sevinince hüzünlü
kar dindi
gerçekten dindi
ellerine bakabilirsin artık
Senfoni
Turgut Uyar aşk şiirleri arasında en unutulmaz olanı Senfoni şiiri ise şu dizelerle başlıyor:
Önce sesin gelir aklıma
Çaresiz kaldıkça hep seni düşünürüm
Güzel olan, dolgun başaklardaki sarışın sevinçli
Sonra cumartesi günleri gelir
Sonra gökyüzü gelir hemen kurtulurum
Bir yağmur yağsa da, beraber ıslansak
...