Koca Sinan olarak da bilinen Mimar Sinan, Osmanlı ve Türk tarihinin en ünlü mimarı. Osmanlı başmimarı ve inşaat mühendisi olarak kariyeri boyunca Kanuni Sultan Süleyman’a, II. Selim’e ve III. Murat’a hizmet etmiş olan Mimar Sinan; ölümsüz eserleri ile bir uygarlığın mimarı olarak anılmakla kalmamış, dünyaca da tanınmış bir isim. Güçlü köprülerden eşsiz camilere pek çok eseriyle saygı uyandıran Mimar Sinan’ın kişilik özellikleri ve hayatı da en az eserleri kadar ilgi çekici. İşte Mimar Sinan’ın nasıl ünlü olduğundan hayatı ve en önemli eserlerine kadar, bilmeniz gereken her şey...
Mimar Sinan’ın Hayatı ve Biyografisi
Bir Osmanlı Mucizesi Mimar Sinan’da da anlatıldığı üzere, 1488 ile 1490 yılları arasında Kayseri’nin bugün Ağırnas olarak bilinen Agrianos köyünde doğan Mimar Sinan, Yavuz Sultan Selim döneminde 1511 yılında devşirme olarak İstanbul’a gelir. Yeniçeri Ocağına alınan genç Mimar Sinan, 1514 Çaldıran Savaşına ve 1517 Mısır Seferine mimar olarak katılır. 1521 yılında ise Kanuni Sultan Süleyman’ın Belgrad Seferine yeniçeri olarak katılan genç mimar, 1533 yılında İran Seferi’nde Van Gölü’nü geçmek için yalnızca iki hafta içerisinde üç tane kadırga inşa ederek itibarını kazanır.
Mimar Sinan’ı başmimar haline getiren şey ise, 1538 yılında Karaboğdan Seferi sırasında Prut Nehri’ni geçmek için 10 gün içerisinde inşa ettiği köprüdür. Mimar Sinan, bu başarısının ardından başmimar olarak atanır, mimarlık kariyerinin altın çağı başlar ve yeniçerilik kariyeri sona erer. Dünyaca ünlü sanatçı ve mimar ile ilgili en çok merak edilen şeylerden bir tanesi de “Mimar Sinan nasıl öldü?” sorusudur. 1588 yılında hayatını kaybeden Mimar Sinan, yine kendisinin inşa ettiği Süleymaniye Camii yanındaki gösterişsiz türbede toprağa verilmiştir.
Mimar Sinan'ın Eserleri ve Hikayeleri
Mimar Sinan meslek hayatı boyunca, Dünya Kültür Mirası listesinde yer almakta olan Selimiye Camii de dahil olmak üzere, tam 93 cami inşa etmiştir. Medreselerden saraylara toplamda 410 eser yapmış olan Mimar Sinan’ın her bir eserinin hem mimarlıkta hem de sanatta ne kadar önemli bir yeri olduğu Mimar Sinan Estetik Bir Analiz isimli kitapta derinlemesine incelenir.
Mimar Sinan’ın eserleri ve hayatı, küçüklükten itibaren okullarda onun adını duyan geleceğin mimar adayları çocuklar için de oldukça heyecan vericidir. Çocuklar için özel olarak National Geographic Kids tarafından yayımlanan Mimar Sinan isimli kitap, Mimar Sinan’ın kişilik özelliklerini ve olağanüstü dehasını ortaya koyan bir rehber niteliğinde. İşte tüm bu kitaplara ilham veren, Türkiye’nin kültür başkenti İstanbul’da adına bir güzel sanatlar üniversitesi bulunan Mimar Sinan’ın en önemli eserlerinden bazıları...
Süleymaniye Camii
Süleymaniye Camii, Osmanlı padişahı Kanuni Sultan Süleyman adına Mimar Sinan tarafından yapılmıştır. Mimar Sinan, İnşası 1551 ve 1557 yılları arasında 6 yıl süren Süleymaniye Camii’ni kalfalık devrinin bir eseri olarak nitelendirir. Öğretim üyesi Nesrin Çiçek Akçıl Harmankaya’nın Mimar Sinan Camilerinde Sembolizm isimli kitabında derinlemesine incelediği Süleymaniye Camii; aslında medreselerden, kütüphanelerden, hastane ve sıbyan mektebi ile hamam, imaret, hazire ve dükkanlar gibi farklı bölümlerden oluşan Süleymaniye külliyesinin bir parçasıdır. Camiyi de içerisinde barından Süleymaniye külliyesi, Fatih külliyesinden sonra Osmanlı’nın en büyük ikinci külliyesidir.
Selimiye Camii
Osmanlı başmimarı Mimar Sinan tarafından II. Selim’in emriyle yapılan ve Mimar Sinan’ın ustalık eseri olarak gördüğü Selimiye Camii, Osmanlı mimarisinin başyapıtlarından bir tanesidir. Yapımına 1568 yılında başlanan ve II. Selim’in vefatından sonra 14 Mart 1575 tarihinde ibadete açılan Selimiye Camii, bugün halen Edirne’de ibadete açıktır. Selimiye Camii’nin neden Edirne’ye inşa edildiği ile ilgili net bir bilgi bulunmasa da, o dönem şehrin Rumeli’deki Osmanlı hakimiyetinin bir merkezi olarak görüldüğü ve II. Selim’in Edirne’ye bağlılık duyduğu bilinir. İş Bankası Kültür Yayınları tarafından yayımlanan Sinan’ın Sanatı ve Selimiye, bu camii ile ilgili tüm merak edilenleri içeren bir kaynaktır.
Rüstem Paşa Kervansarayı
Edirne’de şehir merkezinde bulunan Rüstem Paşa Kervansarayı, Mimar Sinan’ın Damat Rüstem Paşa adına inşa ettiği pek çok kervansaraydan bir tanesidir. 1554 yılında yapılan kervansaray, Büyük Han ve Küçük Han olmak üzere iki kısımdan oluşur. 1972 yılında restore edilmesinin ardından günümüzde otel olarak kullanılmakta olan Rüstem Paşa Kervansarayı, ödüllü bir yapıdır.
Şehzade Camii
Kanuni Sultan Süleyman’ın henüz Saruhan Sancak Beyi olduğu yıllarda Mimar Sinan’a yaptırdığı ve Şehzadebaşı Camii olarak da bilinen Şehzade Camii, Mimar Sinan’nın çıraklık eseridir. I. Süleyman bu camiyi, henüz 22 yaşındayken vefat eden oğlu Şehzade Mehmed adına yaptırmıştır. Rengarenk çiniler ile bezeli Şehzade türbesinin de yer aldığı Şehzade Camii’nde Şehzade Mehmed, Şehzade Cihangir ve Hümaşah Sultan’ın türbeleri ile Rüstem Paşa’nın türbesi bulunmaktadır.
Kanuni Sultan Süleyman Köprüsü
İstanbul’da Büyükçekmece ilçesi ile Mimarsinan ilçesi arasında bulunan Kanuni Sultan Süleyman Köprüsü, Kanuni Sultan Süleyman’ın emriyle Zigetvar Seferine çıkılmadan önce, ordunun kolayca karşıya geçebilmesi için inşa edilmiştir. Mimar Sinan’ın tüm eserleri içerisinde bir şaheser olarak gördüğü Kanuni Sultan Süleyman Köprüsü, 636 metre uzunlukta ve yaklaşık 8 metre genişliktedir. Evliya Çelebi’nin Seyahatname adlı eserinde belirttiği üzere, köprü 114.073.850 akçeye mal olmuştur.
Haseki Sultan Hamamı
Ayasofya Hürrem Sultan Hamamı olarak da bilinen Haseki Sultan Hamamı, Kanuni Sultan Süleyman’ın eşi Hürrem Sultan tarafından 1556 ile 1557 yıllarında Mimar Sinan’a yaptırılan tarihi bir Türk hamamıdır. Bu hamamın en yenilikçi özelliği, kadınlara ve erkeklere ait olan ayrı kısımların ilk defa aynı eksende yapılmasıdır. Mimar Sinan’ın en önemli eserlerinden birisi olan Haseki Hamamı, halen hizmet vermektedir.
Şemsi Ahmed Paşa Camii
Kuşkonmaz Camii olarak da bilinen Şemsi Paşa Camii, Mimar Sinan tarafından 1580 yılında yapılmıştır. Tarihi Üsküdar ilçesinin sahilinde yer alan bu camii, III. Murad zamanında sadrazamlık yapmış olan Şemsi Ahmed Paşa’nın isteği üzerine inşa edilmiştir. Camii, İstanbul’un en güzel manzaralarından bir tanesini oluşturur.
Mağlova Su Kemeri
Muallakkemer olarak da bilinen Mağlova Kemeri, Sultangazi ilçesi sınırları içerisine Alibey Deresi vadisine Mimar Sinan tarafından inşa edilmiş bir su kemeridir. 1554 ve 1562 yılları arasında yapılan bu su kemeri, halen şehre şu taşımaya devam eder. Bu benzersiz eser, yalnızca Türk mimari tarihinin değil dünya su mimarisinin de şaheserlerinden biri olarak görülür. Mimar Sinan’ın en önemli eserlerinden birisi olan bu iki katlı kemer, 36 metre boyunda ve 257 metre uzunluktadır.
Haseki Sultan Külliyesi ve Camii
Tarihi Fatih ilçesinde yer alan ve Hürrem Sultan tarafından Mimar Sinan’a yaptırılan Haseki Sultan Külliyesi; cami, medrese, darüşşifa, imaret, medrese, mektep, sebil ve aşevi olarak 8 bölümden oluşur. 1538 ve 1539 yılları arasında yapılan Haseki Sultan Camii, daha sonra 1612 yılında genişletilmiştir. Haseki Külliyesindeki medresenin pencereleri üzerinde bulunan iki adet çini pano, günümüzde Topkapı Sarayı müzesinde sergilenir ve camii halen ibadete açıktır.