XX. yüzyıla değin dil-gerçeklik ilişkisini çoğunlukla tekābüliyetçi doğruluk kuramına göre değerlendiren anlayış,Wittgenstein'ın ilk dönem felsefesini temsil eden Tractatus'ta metafiziğin çekiminden arındırılarak yeni birdeğerlendirmeye tâbi tutulmuştur. Buna göre dilin mantıksal ifade formu mümkün dünyanın sınırıylakayıtlanmıştır. Ancak Wittgenstein'ın Tractatus'ta gerçekleştirmeye çalıştığı dilin dünyayla sınırlanması vemetafizik problemlerden arındırılmasının bütünüyle başarıya ulaştığı söylenemez. Tractatus'un en sonönermesinde eserin baştan sona inceden inceye temellendirdiği mümkün dünyayla sınırlı mantığın ifna edildiğigörülmektedir. Bu başarısızlığın temelinde mantığın tümel ve soyutlayıcı karakterinin etkin olduğu bizatihiWittgenstein'ın dilinde ifadesini bulur. Kaldı ki Wittgenstein'ın bu ilk dönem dil ve mantık ilişkisini mümkündünyanın ontolojik karakteriyle sınırlayan analizi kendi içinde yer yer yetersizliğini de ifşa eder görünmektedir. Buifşalar onun ruhundaki, iddialı dil ve mantık analizinin işaret ettiği yetersizliğin, dilin, sonraki süreçte kullanımındagiderileceğini ima etmektedir.Nitekim dilin kullanımında gerçekleşen dil-oyunları içinde an ve perspektifle varlık kazanan ve sadece bu resimlekayıtlanan gerçeklik algısı, klâsik tekābüliyet kuramını işlevsizleştirmektedir. Wittgenstein'ın kendi bağlamındavardığı çözümleme, dilin pratiğinde realitenin an ve durumla varlık kazanmasını betimlerken; diğer taraftanNietzsche çizgisinden hareket eden post-modern ve yapı-sökümcü düşünürler de hayatın akışına bağlı oluşseyrinde varlık kazanan dilin pratiğinde anlamın akışkanlığına dikkat çekmektedirler. XX. yüzyılda mantıkçıanalizi hareket noktası kılan Wittgenstein çözümlemesi, ikinci aşamasında dil oyunları kuramıyla soyut ve sabitanlam sayıltısından uzaklaşırken, post-yapısalcı ve post-modernist düşünürler de farklı bir eleştiriden yola çıkarakdile bağlı anlama esneklik ve hareketlilik kazandırmaktadırlar. Bu çalışma Wittgenstein'ın her iki dönemfelsefesindeki farklı yaklaşımları konu edinmektedir. Bu bağlamda dil-gerçeklik algısını, analitik bağlama girenyönü ve sosyal bağlamda gerçekleşen yönüyle anlamın imal edilmesini irdelemektedir.
(Tanıtım Bülteninden)
Internet Explorer tarayıcısının 9.0 ve daha eski sürümlerini desteklememekteyiz. Web sitemizi doğru görüntüleyebilmek için tarayıcınızı güncelleyebilirsiniz, güncelleyemiyorsanız başka bir tarayıcıyı ücretsiz yükleyebilirsiniz.