Gavur Memet kimdir? Aslen Bitlislidir. Küçük yaşta Sinop’a hicret etmiştir. 1327 Hicri (1909 Miladi) senesinde Sinop’ta vefat etmiştir. Gençlik ve çalışma dönemi İstanbul’da özellikle Galata bölgesiydi.
n
Osmanlı devletinin eski dönemlerinde zabıta kuvvetini, Ases ve Böcek denilen yeniçeri sınıfları sağlıyorken Yeniçerilik kaldırıldıktan sonra İstanbul asayişi için Nizam-ı Cedit ismiyle kurulan piyade sınıfı görevlendirildi. Kolluk adı verilen karakollara bu askerler yerleştirildi.
n
Avrupa’da olan jandarma’ya benzer şekilde bizde de Zaptiye sınıfı tesis edildi. Resmi inzibat kuvveti olarak görev yapan bu kuvvet, eğitimsiz insanlardan oluşuyordu ve asayişi sağlamada başarılı olamadılar. Bunun üzerine iyi eğitim almış kişilerin seçildiği “Teftiş” (polis komiserleri) ve bunların emrinde gözü açık zaptiye neferlerinden oluşan “tebdil”( sivil polis) olarak görevlendirilecek memuriyetler kuruldu. Tebdiller küçük gruplara bölünmüşlerdi. Bu grupların amirlerine, “tebdil kolbaşısı” deniliyordu. Gavur Memet, Aman Ali, Abanoz Hasan, Arabacı Süleyman gibi kolbaşılar en azılı canileri bile düşündürecek kadar şöhret kazanmış, cesaret ve zeka sahibi tebdillerdi. Ama bunların arasında Gavur Memed’in şöhreti, hepsini bastırmıştı. Cesareti, pervasızlığı kadar milliyet aşkına da malik olan Gavur Memed kendi yurdunda zorbalık gösteren yabancı serserilere aman vermiyor, kendisini aralarına almak isteyen Galata çetelerinin teklif ettikleri menfaatleri, milli taassubu nedeniyle elinin tersiyle itiyordu. Gavur Memed, bir yazarın hayalinden ürettiği, tasarladığı bir kahraman değildi. Sherlock Holmes, Arsen Lüpen, Nik Karter vesaire gibi polis romanlarında isimleri geçen kahramanlar, hayali birer şahsiyettir. Lâkin Gavur Memet, böyle değildir. O, Sultan Hamid devrinin ilk zamanlarında yaşamış olan meşhur bir polis hafiyesidir ve Türk zabıtasının sicil kayıtlarına geçmiştir.
n
Gördüğü mühim hizmetlere mukabil, bizzat Sultan Abdülhamid tarafından rütbeler ve nişanlarla taltif edilmiştir. Koskoca bir dosya halinde olan Gavur Memed'in maceraları, son devrin tarihini büyük bir ehemmiyetle tespit eden Ziya Şakir tarafından dikkatle işlenilerek seri halinde romanlaştırılmıştır.
n
Bu maceraları okuduğunuzda sadece basit birer zabıta vakasını değil aynı zamanda o dönemin coğrafyasında tarihi değeri olan bilgilere de vakıf olacaksınız.
n
Yalova Eşkiyaları isimli dördüncü macerasında yine Gavur Memet'le beraber kaplıcalarıyla meşhur Yalova’yı haraca bağlayan eşkıyaları tespit edecek, Osmanlı döneminde Yalova ve havalisinde kök salmış ve gözü dönmüş çetelerin yakalanması için koşuşturmaya katılacak, nefes kesici bu macerada da bu zeki ve kurnaz hafiyenin suçluları nasıl ortaya çıkardığını şahitlik edeceksiniz. Yine tam polisiye tadında Ziya Şakir klasiği okuyacaksınız.
n
(Tanıtım Bülteninden)
n