Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası (1924-1925) (9789750501821)

Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk muhalefet partisi olan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nın siyasal sürecini anlatan bu kitapta, usta tarihçi Erik Jan Zürcher, okurlara, bu partinin kökenleri ve eylemlerinden yola çıkan bir inceleme sunuyor. Cumhuriyet tarihinin bu ilk çok partili yaşam denemesinde, savaştaki rolü nedeniyle önemi ve saygınlığı tartışılamayacak olan bir lidere karşı ve ona rağmen muhalefet olmaya çalışmanın ve daha sonra iktidar için verilen mücadelenin detaylarını bulacaksınız.

Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası(TCF), Türk siyasal yaşamının ilk bağımsız muhalefet partisi girişimidir. Cumhuriyetin kuruluş döneminde iktidar için yapılan mücadelenin şekli, en açık biçimde bu muhalefet partisinin varlığında gözlenir. Savaştaki rolü nedeniyle önemi ve saygınlığı tartışılamayacak olan bir lidere karşı ve ona rağmen muhalefet olmaya çalışmak, kendi düşüncelerini, politik perspektifini açıklamak ve bunun propagandasını yapmak ve nihayetinde siyasal iktidarı elde etmek için mücadeleye girişmek... terakkiperver Cumhuriyet Fırkası bugün doğal
karşılanan bir siyasal mücadele yöntemi olarak sayılacak adımları atarken, partinin varlığı hegemonik siyasal elit tarafından bir ihanet şebekesinin girişimi ve komplosu olarak algılandı.

O dönemki siyasal iktidar ve en önce de Mustafa Kemal, sürecin en başından itibaren, böyle bir muhalefet partisini emelleri gizli bir grubun- yani eski İttihatçıların, ordu kumandanlarının, padişah ve hilafet yanlılarının içinde olduğu bir fesat topluluğunun- girişimi olarak algılamayı tercih etti. İzmir Suikasti davasıyla başlatılan siyasal temizliğe giden yolda TCF deneyimi, bir yandan siyasal alanın hakimiyetinin kimlerde olduğunu gösterirken, diğer yandan iktidara siyasal “hasımlarını” seçme ve bertaraf etme imkanı sundu.